COCUKLARDA SANATLA TERAPİ

Sanat yoluyla, bir çocuk bile, Maslow’un “doruk deneyim” (1959); veya Ulman’ın “yaşanabilecek en iyi yaşamın bir anlık kesiti” dediği bir tür farkındalık ve canlılık deneyimini yaşayabilir. Sanat yoluyla çocuk, yalnızca fazla enerjisini boşaltarak gerilimini azaltmaz, aynı zamanda, kaynaklarını sömüren çatışmalarını yüceltme yoluyla çözümleyerek, yapıcı enerjinin açığa çıkmasını da sağlar. Sanat yoluyla birey, bilinçliliğin her düzeyiyle temas edebileceği bir süreç içindedir ve dışsal uyaranlarla farkındalık düzeyi genişler, derinleşir ve keskinleşir “Böylesi bir deneyime açıklık hali, deneyimin kendisi olabilir: Bir hal (mood), bir anlayış, bir dışavurum olarak.”

Yaratıcı eylem sırasında ve sonunda, durup, ürüne ve sürece ve bakma, deneyim üzerine yansıtma ve düşünme anları vardır. Bu yansıtma hali, yaratıcı sürecin tamamının bir parçasıdır; iyi bir sanat deneyimi olarak ve yaparken içine dalınan – evde, okulda veya klinikte - her ikisinde de yer alır. İçine girmek kadar geri çekilmeyi, yapmak kadar düşünmeyi öğrenirken, çocuk, estetik biçimler yaratabilecek şekilde enerjisini kullanmayı öğrenir.

Çocuk, sanat yoluyla, bağımsızlık ve özerkliğini geliştirmeyi, süreç ve ürünün her ikisi için de sorumluluk almayı öğrenir. Seçmeyi, yapmayı, eylemde bulunmayı, gözden geçirmeyi, paha biçme ve değerlendirme yapmayı, geçmiş deneyimlerinden ders almayı öğrenir. Sanat yoluyla çocuk, sembolik deneyler yapabilir, süreç ve ürünün her ikisinde birden yeteneğini geliştirebilir, sonunda his ve düşüncelerini gerçeğe dönüştürebilir. Feedback vermeyen bir aracı beceriyle kullanabilmek, risk almadan bir tür güç ve ustalık deneyimlemek onu muktedir kılar. Araçlar ve süreçte ustalaşabilir ve kendini yetkin hisseder. Kendi sembolik gerileyen-saldırgan benliğini kabul etmeyi, yaratıcı-üretken benliğine değer vermeyi öğrenerek, benlik değerini derinden hissedebilir. Özgünlüğünü keşfedip, geliştirip, tanımlayabilir, sanatı ve yaratma biçimi ile kendisini özel biri olarak değerlendirebilir. Estetik olarak güzel bir ürünün keyfini, sevilen biriyle paylaşmanın zevkini, başka birinin takdirini kazanmanın gururunu yaşayabilir.

Gendlin, “His olmadan simgeleştirme boş, simgeleştirme olmadan hisler kördür” der. Sanatsal simge, çocuk için, yaşadığı belirsiz, sözel olmayan, tarif edilemeyen hisleri hakkında kendisi ve başkaları ile iletişim kurmanın bir yoludur.